Gratë që kanë lindur shpesh paraqesin të njëjtën ankesë: Ato thonë se nuk mund të përqendrohen ashtu si para amësisë. Ndryshmet hormonale të trupit gjatë shtatzënisë dhe pas lindjes janë studiuar, por është e vështirë për të parë se çfarë po ndodh në mendjen e nënave të reja. Një eksperte, Pilyoung Kim, drejtore e Familjes dhe Fëmijëve në Laboratorin e Neuroshkencës në Universitetin e Denverit, ka shqyrtuar këtë çështje. Këtu ajo shpjegon arsyet e të ashtuquajturit “ Truri –Mami” dhe ofron dëshmi se të jesh një prind i bën njerëzit më produktivë.
Të bëhesh një nënë
Edhe para se fëmija të ketë lindur, pjesë të caktuara të trurit tregojnë një rritje strukturore, si dhe funksionim më të madh. Kjo vazhdon edhe për rreth tre ose katër muaj pas lindjes. “Ne kemi parë prova për këtë në zona të trurit që lidhen me instinktin e nënës “, thotë Dr. Kim e cila studion trurin e prindërve. Ky ndryshim në tru i ndihmon nënat e reja për lidhjen me foshnjat e tyre, të kujdesen për to dhe të mendojnë rreth tyre vazhdimisht. Hulumtuesit kanë treguar një rritje të aktivitetit dhe strukturës në pjesës paraballore, e cila është përgjegjëse për funksionet ekzekutive, të tilla si marrjen e vendimeve, të mësuarit dhe rregullimit të emocioneve. Duke u bërë një nënë është “në fakt një proces gradual neurologjik dhe psikologjik”, thotë Dr. Kim.
Një kohë ankthi
Të gjitha këto ndryshime mund të rezultojnë në ankth, gjë që është arsyeja pse shumë nëna janë të shqetësuara vazhdimisht për shëndetin e fëmijës të tyre. Kjo ndjenjë shqetësimi duhet të zvogëlohet kur nënat bëhen më të sigurta në aftësitë e tyre prindërore. “Kur ne ndjekim prindërit me kalimin e kohës, ankthi zvogëlohet gradualisht gjatë disa muajve, që ata të mësojnë se si të kujdesen dhe të bashkëveprojnë me fëmijët e tyre, dhe fëmijët të bëhen më të pavarur”, thotë Dr. Kim.
Dr. Kim beson se është e natyrshme që të ndjeheni sikur nuk keni kohë gjatë ditës për gjëra të tilla si; kujdesi për veten, dalja me shoqërinë, puna, sepse truri është duke u përpjekur aq shumë për t’iu përshtatur rrethanave të reja, “dhe ka vetëm 24 orë në ditë,” shton ajo.
Bëhesh më i zgjuar
“Nëse do të marrim studimet e bëra tek kafshët, ne mund të themi se ka prova për të sugjeruar se shtatzënitë e shumëfishta e përmirësojnë kujtesën,” thotë ajo. Dr. Kim shpjegon, se rritet funksionimi i hippocampus-it pas lindjes, që nxit një kujtesë më të fortë për të gjetur ushqim”. “Për ta, aftësia e gjetjes së ushqimit është kritike për rritjen e foshnjave të tyre.”
Tek njerëzit, thotë ajo, është e mundur që truri përshtatet për t’u bërë më i mirë për të kujtuar gjëra të caktuara, dhe të punojnë në mënyrë më efikase dhe produktive, në mënyrë që të ketë më shumë kohë për të ndarë me fëmijët. Hulumtuesit janë ende në procesin e gjetjes së provave të forta për të mbështetur idenë se nënat që punojnë mund të jenë më produktive se sa kanë qenë para se të kishin foshnja, thotë Dr Kim “, por unë nuk do të çuditesha nëse kjo të dilte e vërtetë.”
Baballarët e angazhuar në prindërim
Baballarët e rinj, gjithashtu, tregojnë një rritje në aktivitetin e trurit gjatë disa muajve pas lindjes së parë. Në studimet e saj Dr Kim thotë se “ka qenë më pak zona të trurit të prekura në krahasim me nënat”.
Studiuesit shohin më pak ndryshime në trurin e babait sepse ata zakonisht shpenzojnë më pak kohë me të sapolindurit dhe fëmijët e tyre pasi shkojnë përsëri në punë. Edhe pse ata tregojnë shumë më pak “hormonin oxytocin të dashurisë” që vjen nga të ushqyerit me gji, përsëri baballarët tregojnë një rritje kimike, si dhe ndjehen mirë në përgjigje të ndërveprimit me fëmijët e tyre; reagimi i tyre mund të jetë edhe më gradual sesa për nënat gjatë periudhës së hershme pas lindjes.
Ndryshimet e qëndrueshme në tru
Artikulli më e fundit i Dr Kim nuk është publikuar, por rezultatet paraprake tregojnë se shtresa corticale, ku lidhjet midis neuroneve shtrihen, bëhet e trashë gjatë gjashtë muajve pas lindjes së parë. Njëri prej tyre, pjesa paraballore, luan një rol të madh në kujtesë, vëmendje, gjuhë dhe emocion. Disa muaj pas lindjes së foshnjes, mund të ndjehen edhe më të zgjuar, më të sigurt dhe më të mirë, në gjendje të përqëndrohet në punën e tyre.
Prindërimi është puna e rëndësishme, thotë neurologja, pasi rritja dramatike në tru që rrjedh prej saj nuk është e zakonshme gjatë çdo periudhe tjetër të moshës madhore. “Ne e shohim këtë plasticitet të mahnitshëm në tru gjatë muajve të parë të prindërimit që të çon në një rritje kryesisht pozitive. “Truri Mami” është në fund të fundit një gjë e mirë “, thotë Dr. Kim.
Përgatiti: www.bebja.com
