Nga Psikologe Anjeza Dishnica, Drejtuese e Programit ABA

Shoqata “ALBANIA ABA” apo Shoqata Shqiptare e Analizës së Aplikuar të Sjelljes është krijuar me misionin për të përhapur, promovuar dhe aplikuar metodën e Analizës së Aplikuar të Sjelljes për promovimin e mirëqënies njerëzore dhe avancimin e kësaj metodë në Shqipëri. Themelimi i “ALBANIA ABA” ishte nevojë imediate në mënyrë që të ndihmojë në promovimin e praktikës profesionale të  kësaj metode në vendin tonë.

“Albania ABA” synon të rrisë ndërgjegjësimin shoqëror dhe të këshillojë apo lobojë pranë institucioneve vendimmarrëse (politike, legjislative dhe ekzekutive) për  institucionalizimin e edukimit dhe të trajnimit të profesionistëve në këtë metodë për aq sa lidhet me fushën e edukimit dhe të shëndetit mendor në Shqipëri.

Ajo promovon standardet profesionale në aplikimin e metodës së  Analizës së Aplikuar të Sjelljes (ABA) dhe promovon kërkimet shkencore në këtë metodë.

Numri i kufizuar i profesionistëve të trajnuar në “Analiza e Aplikuar e Sjelljes” si dhe rritja e nevojave të profesionistëve të trajnuar dhe formuar në këtë fushë, na kanë shtyrë në ndërmarrjen e kësaj nisme. Në misionin e shoqatës “ALBANIA ABA” është edhe trajnimi i profesionistëve të edukimit dhe shëndetit mendor, si dhe në të njëjtën kohë të lehtësojë bashkëpunimin midis profesionistëve qe kërkojnë të aplikojnë këtë shkencë.

Specifikisht, “Albania ABA”:

a) Shërben si një reference shkencore e profesionale për anëtarët e saj dhe grupet e interesit, si një disiplinë në të cilën përfshihen parimet dhe praktikat e analizës së sjelljes.

b) Shpërndan informacionin për të promovuar misionin e saj, në një audiencë më të gjerë, si në rajonet shqipfolëse që rrethojnë Shqipërinë, nëpërmjet botimeve dhe publikimeve të materialit shkencor dhe profesional. Botimi i këtij materiali duhet të jetë i përkushtuar arritjeve shkencore, teknologjike dhe arritjet e aplikuara, brenda qëllimit të Analizës së Aplikuar të Sjelljes dhe të ketë rëndësi dhe interes për anëtarësinë apo audiencën e interesuar për aplikimin e kësaj metodologjie shkencore.

c) Organizon takime periodike me anëtarët, të paktën një takim vjetor, për të ofruar një forum për diskutime në çështjet e shoqatës lidhur me aplikimin e metodologjisë së Analizës së Aplikuar të Sjelljes.

d) Trajnon profesionistë në aplikimin e metodës ABA.

e) Vendos bashkëpunim me organizatat ndërkombëtare në mënyrë që të përçohet mbështetja, trajnimi dhe këshillimi në metodën ABA.

f) Organizon konferenca dhe seminare për aplikimin e metodës ABA.

Çfarë është Analiza e Aplikuar e Sjelljes?

Analiza e Aplikuar e Sjelljes (Applied Behavior Analysis) është studimi i sjelljes. Ajo është një strategji e testuar dhe e bazuar shkencërisht mbi të dhëna në edukimin e personave me çrregullime të zhvillimit. Praktikat e ndërhyrjes kanë evoluar mjaft dhe aktualisht ndërhyrjet e ndikuara nga orientimi i sjelljes (ABA) shfaqen sot si më efikaset dhe domethënëset për fëmijët me çrregullime të zhvillimit kur fillohen hershëm dhe bëhen nga stafe profesionistësh të formuar në metodat e sjelljes.

Ndërhyrja e sjelljes është një program i strukturuar që buron nga një qasje globale, e cila synon të ndërhyjë për të zhvilluar aftësitë dhe për të ndryshuar sjelljet handikape.

Programi Analiza e Aplikuar e Sjelljes (ABA) ka si objektiv kryesor të mbështesë edukimin e fëmijëve me çrregullime të zhvillimit nëpërmjet përdorimit të parimeve të të nxënurit dhe motivimit nisur nga shkenca e analizës së sjelljes dhe nga procedurat dhe teknologjia që rrjedh prej këtyre parimeve. Stafet e këtij programi japin mbështetje direkte duke përdorur metodologjinë e tij dhe duke përfshirë implementimin e kurrikulave të individualizuara të instruksionit dhe programeve të sjelljes.

Çfare teorie qëndron pas saj?

Shumë ekspertë mendojnë se fëmijët me çrregullime të zhvillimit kanë më pak mundësi për të mësuar nga ambienti natyror i përditshëm. Analiza e Aplikuar e Sjelljes (ABA) synon të sigurojë mundësi të të nxënit duke u fokusuar në të nxënit e instruktuar dhe konsiston në përforcues. Kjo qasje mund të ndihmojë këta persona të jenë më të pavarur dhe të kenë një jetë sociale.

Analiza e Aplikuar e Sjelljes (ABA) është konsideruar nga kërkues të shumtë dhe klinicistë si qasja më efektive për fëmijët me çrregullime të spektrit autik. Këto kërkime tregojnë se rreth 50% e fëmijëve me çrregullime të zhvillimit, të cilët janë trajtuar para moshës 4 vjeç, kanë pasur rritje domethënëse  të koeficientit të inteligjencës, të aftësive verbale dhe funksionimin social në krahasim me grupet e kontrollit. Këta fëmijë janë të aftë të jenë në klasa me bashkëmoshatarët e tyre. Mbështetja është duke u rritur për përdorimin e këtij programi në klasa pasi studimet e kryera prej tashmë 30 vjetësh kanë treguar se kjo metodë është më efektive se programet e tjera të edukimit apo teknikat e edukimit special.

Anëtarësime

Antarësimi në “Albania ABA” është i hapur për çdo person që është i interesuar ose i angazhuar në mënyre aktive në të mësuarin, kërkimin shkencor dhe edukimin e personave me çrregullime të zhvillimit dhe për të gjithë ata që jane të interesuar në shkencën e Analizës së Aplikuar të Sjelljes dhe promovimin e praktikave bazë.

Anëtarësimi u jep mundësinë të informohen për aktivitetet dhe shërbimet, konferencat, trajnimet, literaturat dhe kërkimet shkencore në fushën e metodës së Analizës së Aplikuar të Sjelljes.

 Rev. Familja, shkurt 2015